De kwaliteit van veerkracht wordt bepaald door 6 basis of kernprincipes. Het tweede kernprincipe van veerkracht is 'bestrijd de angst'. Er zijn twee verschillende soorten angst die je bij veerkracht onderscheidt. De eerste angst leidt tot afbraak. De tweede angst zorgt voor wederopbouw. Het laatst geeft brandstof voor veranderingen doorvoeren en zo veerkrachtig te zijn.
Verandering wordt vaak ingezet door druk - de druk van buitenaf. En die verandering zorgt ervoor dat we uit onze comfortzone worden gedrukt. Als de druk maar hoog genoeg is, zie je dat het proces van afbreken begint. Dat proces van afbreken maakt mensen angstig en onzeker.
Twee soorten angst bij veranderingen
Mensen kunnen gewoon slecht tegen veranderingen. We zijn er niet op ingesteld. Laten we vooral alles bij het oude houden. André Hazes zong het al in zijn lied 'Geef mij je angst' want 'je krijgt er hoop voor terug'.
Alleen als je de ene angst 'weggeeft', krijg je er geen hoop voor terug - je kunt dan letterlijk niet meer overleven.
Angst met een hoofdletter A; de A van Afbraak
Want wat krijgen we er eigenlijk voor terug? Als we meegaan met die veranderingen? Krijgen we terug wat we verliezen? Deze angst voor verandering noemen we Angst A. Met de A van Afbraak.
We klampen ons vast aan het verleden door exact te doen wat we toen deden want dat bracht ons hier tot dit punt. Dat we dan met oud gereedschap nu de toekomst willen vorm gaan geven……. pfff dat kan helemaal niet.
We doen dan aan symptoombestrijding. De dieperliggende oorzaken die ten grondslag liggen aan het feit dat we eigenlijk niet om kunnen gaan met verandering, die pakken we niet aan.
Angst in het Engels = FEAR
FEAR is dan een acroniem dat staat voor 'False Emotions Appearing Real'.
Een tweede acroniem is dat FEAR staat voor 'Forget Everything And Run'.
En de derde en laatste acroniem, die ik persoonlijk de beste vind om uit te leggen wat je uiteindelijk bij angsten moet doen om veerkracht te ontwikkelen:
Face Everything And Rise
FEAR
De B van Bouwen zit in Angst B
De andere soort angst, Angst B, is de angst voor wat er gebeurt als we niet veranderen. Tijdens of na de afbraakperiode. Volgens Charles Darwin is niet veranderen op zijn zachtst af te raden. De soort die zich niet aanpast aan de nieuwe omstandigheden, sterft uit.
Het adagium is “Adapt or Die (Trying)”.
We kunnen keuzes maken en we moeten keuzes maken als we willen overleven bij snelle veranderingen.
Want keuzes maken = keuzekracht.
Als we Angst A draagbaar én handelbaar kunnen maken, gaan we met Angst B kiezen voor het aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Dat we toch meer controle hebben over onze situatie dan we eerst dachten, omdat we verschillende mogelijkheden hadden om uit te kiezen.
En als we uit een hachelijke veranderingssituatie willen komen is het belangrijkste van alles : leider worden. De leiding nemen om te gaan bewegen. Om te zorgen dat Angst A (de angst voor verandering) omgezet wordt, verandert (weer dat woord ‘veranderen’…..) in Angst B (de angst voor wat er gebeurt als we niet veranderen).
De bouwstenen van mentale veerkracht
Als we Angst A niet willen laten regeren, maar mentale veerkracht willen ontwikkelen dan moeten we:
- de realiteit onder ogen zien
- niet de symptomen aanpakken, maar de oorzaak (eerst nadenken met elkaar en dan pas doen)
- leiderschap tonen, ‘ik bepaal en niet zij bepalen’
- gaan van reageren naar antwoorden
- dichtbij elkaar blijven, samen doen.
Wat gebeurt er als we kiezen voor Angst B?
Wat we gaan dan doen?
Krijgen we er hoop voor terug?
Zoals Hazes zingt? Ja!
En we hebben hoop nodig om onze blik te richten op de betere toekomst. Een betere toekomst die we duidelijk voor ons zien.
We onderkennen onze angst, we worden leiders, we maken onze eigen keuzes en bewegen.
Dan maken we maken van Angst A (angst voor wat er zou kunnen gebeuren) eigenlijk Angst B (angst voor wat er zou kunnen gebeuren….. als we niet veranderen) en we zorgen dat iedereen daar zijn of haar verantwoordelijkheid in kent en in neemt.
Want : meer samen, samen meer.
Tot slot: Mensen en organisaties zullen zich alleen effectief aanpassen in moeilijke tijden, wanneer de angst voor het niet aanpassen (besef dat aanpassen nodig is) groter is dan de angst voor de risico’s van verandering.
Het eerste is Angst B, en het tweede Angst A.
Op naar kernprincipe 3
